BALKAN PAKTI

 

550 yıl boyunca Osmanlı Devletinin hâkim olduğu Balkanlar, Akdenize uzanan büyük bir yarımada olarak doğu-batı geçiş yolları üzerindeki coğrafi konumu, iki büyük dinin ve hristiyanlığın iki ana mezhebinin kesişme hattı üzerinde oluşu ile Rusya ve Avrupa ülkelerinin çıkarlarının çakıştığı, Birinci Dünya Savaşı´nın çıktığı ve İkinci Dünya Savaşı´nda önemli rollerin üstlenildiği kritik ve stratejik bir bölge olmuştur.

1929 Dünya Ekonomik buhranı sonrası ekonomik, askeri ve siyasi gelişmelerin ısınmaya başladığı yıllarda, I.  Dünya Savaşı´nı  bitiren  barış  anlaşmalarının  sorunları  çözmedeki başarısız olan MİLLETLER CEMİYETi, uluslararsı gerginliği azaltmakta çaresiz kılmaktaydı. Bugün de olduğu gibi, uluslararası kuruluşlar zamanın büyük devletlerinin güdümüne girmiş ve ve onların çıkarlarıa hizmet eder, duruma gelmişti. Bu yıllarda bir tarafta revizyonist  ülkeler  olan  Almanya,  İtalya  ve  Japonya ile Bulgaristan, karşı tarafta mevcut statünün devamını savunan  İngiltere,  Fransa  ve  Sovyetler  Birliği  karşı kamplarda kendi çıkarlarını sağlamaya yönelik çabalar içindeydi. I.nci Dünya Harbinden yenik çıkan ülkeler, geçmişin kayıplarını telafi ederek, kendilerince kazanımlar elde etmek amacıyla arayış içindeydiler.

20.nci yüzyıl başında Balkan Savaşları ve I.nci Dünya Savaşı sonucunda ağır toprak ve nüfus kaybederek işgal edilen Osmanlı Devleti bunun bedelini tarihten silinerek ödemişti. Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK´ün önderliğinde Türk Milletinin gerçekleştirdiği Kurtuluş Savaşı yurdu işgalden kurtarmış ve “Yurtta Sulh, cihanda sulh” prensibiyle bugünkü Türkiye sınırları içinde halkın huzur ve refah içinde yaşabilmesi için büyük bir gayret göstermekteydi. Osmanlı Devletinin Balkanları kaybetmesinden sonra Balkan devletleri içinde kalan Türk nüfus, siyasî, iktisadî, sosyal ve kültürel ilişkileri etkilemekteydi. Türkiye, halkların kanına ve canına malolan maceraperest arayışlara karşı barış ve dostluktan yana bir dış politika izlemekteydi. Dünyada oluşmaya başlayan fırtınalara karşı eski tebamız olan Balkan devletleriyle mevcut düzenin devamı için barış ve güvenlik çerçevesinde ortak bir zemin oluşturmak amacındaydı.

İlk Balkan Paktı 1930 yılında Türkiye, Yunanistan, Romanya , Arnavutluk, Bulgaristan ve Yugoslavya arasında Atina´da imzalanmıştır. Konferans 1931´de İstanbul´da ve 1932´de Bükreş´te toplandı. 1933´te Sofya´da toplanması gereken konferans , Bulgarların azınlık meselesi nedeniyle Romanya´dan Dobruca´yı, Yugoslavya´dan Makedonya´yı , Yunanistan´dan da Ege denizine çıkacak bir yer istemeleri yüzünden Sofya yerine, Selanik´te toplandı . Bütün bu olumsuz koşullara rağmen Bulgarlar , Selanik´teki konferansa katıldılarsa da daha sonra Bulgaristan ve Arnavutluk konferanstan ihraç edilip Türkiye, Yunanistan, İsrail , Romanya ve Yugoslavya arasında 9 Şubat 1934´t e yeni bir Balkan Paktı kuruldu. Sonuçta Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya, 9 ŞUBAT 1934´te Atina´da 'Balkan Paktı'nı imzalamışlardır. Türkiye´nin Kurtuluş Savaşından sonra Yunanistan´la anlaşması, diğer Balkan devletlerinin de Türkiye´nin telkiniyle Türkiye ve Yunanistan´ın yanında yer almaya karar vermelerine sebep olmuştur. Bunun bir sebebi ise Faşist İtalya ve Nazi Almanyası´nın güçlenmeleri, doğuya ve özellikle Balkanlar´a göz dikmeleridir.(1)

20 Ekim-2 Kasım 1934 tarihleri arasında Ankara´da paktın hazırlanması sırasında, özellikle Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında çetin müzakereler cereyan etti. 1925 tarihli Türk-Sovyet Saldırmazlık Antlaşmasına ek 1929 tarihli Protokol uyarınca, Sovyetler Birliği´nin önceden onayının alınması gerekiyordu. Oysa Sovyetler Birliği, Balkan Paktı ile karşılıklı olarak garanti edilmesi öngörülen sınırların, üzerinde hak iddia ettiği Besarabya´yı kapsaması olasılığından rahatsızlık duyuyordu. Bu nedenle, paktın kapsamına, Balkan devletlerinin yalnız kendi aralarındaki sınırların girdiği belirtildiği gibi, Türkiye, Sovyetler Birliği için, pakta gizli bir sakınca ekledi. Dört devletin dışişleri bakanlarından oluşan; ortak siyaseti belirleyecek bir yönetim kurulu meydana getirildi ve başkanlığın her yıl dönüşümlü olması kararlaştırıldı. Ayrıca, İktisadî, malî ve ticari işlere bakacak bir de danışma kurulu oluşturuldu. 1936´da Belgrad, 1937´de Atina, 1938´de Ankara, 1939´da Bükreş ve en son 24 Şubat 1940´ta tekrar Belgrad´da toplandı.  II.Dünya Savaşı´nın çıkması ve 1940 yılı yazında, Almanların Romanya´yı işgali üzerine antlaşma, uygulanamaz hâle gelip ortadan kalktı. (2)

Lozan´da tespit edilen Boğazlar rejiminin değiştirilmesi için Balkan Paktı üyeleri Montrö  Konferansı´nda  Türkiye ile birlikte  hareket etmişler ve Türkiye´nin lehinde karar alınmasına katkı sağlamışlardır. Arnavutluk ve Bulgaristan´ın bu pakta katılmaması, istenen  birliği  sağlamak yerine  kamplaşma  yaratmıştı. İtalya gibi büyük devletlerin  saldırısına  karşı herhangi  bir  savunma güvencesi  vermemişti. Balkan Paktı, bölgesel  barışa  yönelik önemli bir girişim olarak tarihe geçmişse de istenilen sonuçları vermemiştir.

Süheyl  ÇOBANOĞLU

RUBASAM Bşk.V.

 KAYNAK.......:

(1)    Balkan paktı ve Dışardaki Yansımaları, www.researchgate.net

(2)    Balkan paktı ve Dışardaki Yansımaları, www.researchgate.net

 

 
 
 

Süheyl ÇOBANOĞLU

CHP'li DEMİR: "BİZ HAZIRIZ"

CHP’Lİ BÜLBÜL: GERÇEKTEN EKONOMİDE TARİH YAZDILAR

Demokrat Partili İlay Aksoy: Hükümet HÜDA-PAR Üzerinden SADAT'a mı Görev Veriyor?

VEKİL ADAYI DEMİR: GEÇEN SENEDEN HİÇBİR DERS ALMAMIŞIZ!

NUŞİREVAN ELÇİ "TÜRKİYE’DE ANLAYIŞ DEĞİŞECEK"

Kadının Meclisteki Temsili Artırılarak, Yönetimde Söz sahibi Olması Sağlanacak”

CHP’Lİ YALIM: KONYA’DA BULUNAN TOKİ EVLERİ DEPREMZEDELERE VERİLSİN

BTP Teşkilatlarındaki Deprem Kayıplarını Genel Başkan Hüseyin Baş Açıkladı.

Para Varsa Kanal İstanbul’a Değil, İstanbul Depremine Hazırlık İçin Harcayalım

AK PARTİLİ TÜZÜN: BİLGİ KİRLİLİĞİNE DİKKAT EDELİM: DEVLET MİLLETİNİN YANINDA!

Finans Uzmanı Murat Özsoy: "Bankalar Kredi Musluklarını Açacak"

Depremzede Kiracı Ev Sahibinden Tazminat Talep Edebilir

Bayrampaşa Belediyesi’nden 3 Bin 283 Öğrenciye Burs

Dijital Mağazaların 21 Aralık’ta Ciro Beklentisi 10 Milyar TL.

Başkan Vergili bu Kez de Öğrencileri Sevindirecek

FİNANS UZMANI MURAT ÖZSOY AÇIKLADI: KREDİLERE SINIRLAMA MI GELİYOR?

CEP YAKMAYAN GEMİ TURLARINA ÇIKMAK ARTIK DAHA KOLAY!

BEYLİKDÜZÜ´NDE GERİ DÖNÜŞÜM İŞÇİLERİNE ÖRNEK PROJE

BU KIŞ DİŞLERİNİZİ NASIL SAĞLIKLI TUTARSINIZ

Yüksek Aidata İtiraz Edebilirsiniz

"Bu Seçim Türkiye’yi Yönetenlere Bir Dur Deme Seçimidir"

Türkan Şoray ve Fatma Girik Parkı Törenle Açıldı

Akademisyen Kıratlı'dan Muhtar Çiğdem Özkan'a Ziyaret

ÇANAKKALE GEÇİLMEZ SATRANÇ TURNUVASI TAMAMLANDI

Ersin Tatar, YYÜ Gaziosmanpaşa Hastanesi'nde Tedavi Gören KKTC Vatandaşlarını Ziyaret Etti.

ABP' nden Türkiye'ye Birlik Mesajı: "Biz Varız, Birlikte Güçlüyüz"

“AKP’nin Seçimden Sonraki Hedefi Anayasa Değişikliği…”

BAŞKAN ÇALIK İLK SAHURUNU KOMŞULARIYLA YAPTI

Büyükçekmece Belediyesi’nden Çakmaklı Mahallesi’ne Benzersiz Tesis

BAŞKAN ADAYI ÜNAL'DAN RAMAZAN AYI MESAJI!

SPOR AKADEMİSİ KAYITLARI BAŞLADI

BEYLİKDÜZÜ’NDE “ÖDÜLLÜ BOWLİNG TURNUVASI” HEYECANI

RECEP TÜRKOĞLU SPOR SALONU BAYRAMPAŞA´DA AÇILDI

Büyükçekmece Körfezi Açık Deniz Yüzme Yarışı Nefesleri Kesti

Sultangazili Gençler Aydın-Efeler Kampı´nda Doyasıya Eğlendi

RUMELİ KAVAĞINI BİR ALT LİGE YOLLAYAN P.KÖPRÜLÜSPOR SÜPER LİGE DEVAM DEDİ...

Trabzonspor Taraftarı Kulüpleri İçin Yürüyecek

Büyükçekmece 2022 Yılına 22 Ihlamur Ağacı Dikerek Girdi

AMPUTE FUTBOL MACI DOSTÇA BITTI : 1 - 1

MASA TENİSİ TURNUVASI´NDA KIYASIYA MÜCADELE

Apple Watch İle Çocuğunuzun Nerede Olduğunu Gösteren Uygulama

Klasik Otomobil Tutkunları Büyükçekmece´de Buluştu

MODA FOTOĞRAFÇILIĞINA İLGİ DUYANLAR İÇİN ÖNEMLİ İPUÇLARI

BEYLİKDÜZÜ´NDE SANAL GERÇEKLİK DENEYİMİ

İŞ DÜNYASINDA BAŞARIYI GARANTİLEYEN YAZILIM!

Teknolojinin Kadın Liderleri Doruk´ta Yetişiyor

100 Yıl Önceki Göçün Tanığı Dodge Rahmi M. Koç Müzesi´nde Sergileniyor

Hibrit Çalışma İle İş Birliğine Dayalı Üretim Çağı Başlıyor

ŞİRKETLERİN GELECEĞİNİ DATAROBOT ŞEKİLLENDİRECEK

Dijital Oyunlara Yapılan Harcamalar Yüzde 48 Arttı

ESKİ BAKAN BELEDİYE OTOBÜSÜ ŞÖFÖRÜ OLDU

HAVAİ FİŞEK FABRİKASINDA PATLAMA 23 ÖLÜ ! 40 YARALI

OLASI BİR KUZEY KORE SALDIRISINDA 15 BİN KİŞİ ÖLEBİLİR

KENDİSİNİ SİGARAYA BAŞLATAN ARKADAŞINI ÖLDÜRDÜ !

SURİYE SINIRI´NDA PATLAMA ! TÜRK MÜHENDİS HAYATINI KAYBETTİ

Rusya ve ABD Arasında Sıcak Çatışma !

ABD Suriye´yi Vurdu ! Sivil Kayıplar Var !

Son dakika.. Rusya´da Patlama

Almanya´dan Hannover Programına İptal Kararı...

Somali Havalimanı´nda Patlama: 10 Ölü 30 Yaralı !