Muhsin DURUCAN
Bilgisizlik düşman, diyen
Bilimi hep önde gören
Türk dilini canca seven
Can ışığı Hacı Bektaş.
MD
İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Akademisyen Sanatçısı Prof. Dr. Armağan Coşkun´dan şöyle bir davet yazısı aldım: “Alevi, Bektaşi kültüründe Nevruz, önemli bir inançsal ögedir. Hz Ali´nin doğum gününü, doğanın uyanışını, birlik ve beraberliği işleyen nefesler, nevruziyyeler, bahariyeler, bu bağlamda önemlidir. Nevruz ve müziği ilişkilendirdiğimiz bu konferansımıza sizleri davet ediyoruz. Saygılarımla...”
Evet, yer: Üsküdar Karacaaahmet Sultan Dergâhı, Tarih: 20 Mart 2022 Saat: 15.00…O devasa yapıdan içeri girdiğimde ortam kalabalıktı. Büroya girdim selamlaştık. Canlar, buyur ettiler ve çay-kek ikramında bulundular. İnsanlar, güler yüzlü ve canca yaklaşım gösterdiler.
Büyük salona çıktım. Kimileri ikram edilen yemekleri yiyorlardı. Sonra kürsüye yakın yerde oturdum. Bir süre sonra Kartal´dan gelen Veysel İlhan yanıma oturdu. Tanıştık ve söyleştik. Katılanların çoğunluğun ileri yaştaki canlardan oluşmakta olduğunu gözlemledim.
O koca salona göz gezdirdiğimde; Allah´ın Aslanı Hz. Ali, Hz. Hüseyin, Hacı Bektaş Veli, Karacaaahmet Sultan, Atatürk ve Pir Sultan Abdal görüntülerinin renk renk duvarları nakışladığını gördüm. Görüntüler, bende mutluluk yeli estirdi!
Mikrofondaki görevli, kürsüdekilerin adlarını belirtikten sonrası Karacaahmet Dergâhı Başkanı Muharrem Ercan´ı davet etti. Ercan, kısa ve öz açış konuşmasını yaptıktan sonra Prof. Dr. Armağan Coşkun´a konuşması için söz verdi.
Armağan Coşkun, alışılmış gülen yüzüyle sevgiyle bakan gözleri selamladı. Bir ara gözleri beni yakaladı ve selamlaştık! (Bu sırada belleğimden Coşkun´un özenle söylediği ve kulaklarımızdan silinmeyen o duygusal Yemen Türküsü ezgiselleşti.) Konuşmasında Atatürk ve Hacı Bektaş Veli´nin özdeyişlerini vurgulayarak şunlara değindi:
“ Nevruz: Eski takvime göre, yılbaşıdır. Farsçada ‘yeni gün´anlamına gelir. Türklerin (Göktürklerin) Ergenekon´dan demirden dağı eritip çıkmalarını, baharın gelişini ve doğanın uyanışını temsil eder. Doğu Türkistan´dan Balkanlara kadar tüm Türk kavimleri ve toplulukları tarafından, M.Ö. 8. yüzyıldan günümüze kadar her yıl 21 Mart´ta kutlanır. Türkiye´de bir gelenek, Türk Cumhuriyetleri´nde ise resmi bayram olarak kutlanırken, 1995 yılından itibaren Türkiye Cumhuriyeti tarafından bayram olarak kabul edilen bir gün haline gelmiştir.
Hz. Ali, nevruz günü doğmuştur. Çin kaynakları esas alınmıştır. Hacı Bektaş Veli´nin Anadolu´ya geliş günü nevruzdur. Nevruz, güzel sanatların kaynağını oluşturur. Baki ve Nedim gibi divan edebiyatı şairleri, kimi nevruziyeler yazmışlardır. Uşşak ve Hüseyni makamları ön planda tutulmuştur.
Balkanları gezdim ve hayran kaldım. Deliorman´da Alevileri tanıdım. Geleneklerini inceledim. Balkanlarda nevruza ‘Kırklar Bayramı´ denilmektedir.” Dedi. Ozan Fahri ve Pir Sultan´ın şiirlerini seslendirdi. Perdeye görüntüler yansıtıldı.
***
Konferansın bir başka konuşmacısı Prof. Dr. Ali Yaman oldu. Konuşmasına katılanları selamlayarak başladı. Ali, Muhammed, Allah silsilesinden söz etti. Geçmişleri rahmetle andı. Geleneklere değindi. Alevi, Bektaşi ve Kızılbaşların Şah-ı Merdan´a (mertlerin, doğruların şahı) talip olanları belirtti. Devrin eski sözcüklerini yeni kuşağın anlamadıklarını, vurguladı.
İçecek, yiyecek ve gül dağıtımı gerçekleşirken bağlama dinletisi ve semah coşkuyla izlendi. Soğuk kış ortamında sıcak saatler geçiren canlar, gülen yüzleriyle ayrıldılar.
***
Gemliniz Pir Sultan Abdal şiirine dönüş yapalım. Okurlarımızın içselleştirerek okumalarını sağlamış olalım.
Sultan Nevruz Günü
Cemdir Erenler
Sultan Nevruz günü cemdir erenler,
Gönüller şad oldu ehli imanın.
Cemal yâri görüp doğru bilenler,
Himmeti erince Nevruz Sultan´ın.
Cümle eşya bugün destur aldılar,
Aşk ile didara karşı yandılar,
Erenler ceminde bade sundular,
Himmeti erince Nevruz Sultan´ın.
Erenler dergâhı ruşen bu günde,
Doldurmuş badeyi sunar elinde,
Susuz olan kanar kendi gönlünde,
Himmeti erince Nevruz Sultan´ın.
Sultan Nevruz günü canlar uyanır,
Hal ehli olanlar nura boyanır.
Muhip olan bugün ceme dolanır,
Himmeti erince Nevruz Sultan´ın.
Pir himmet eyledi bugün kuluna,
Cümle muhip bugün cemde buluna.
Cümle eşya konar kudret balına,
Himmeti erince Nevruz Sultan´ın.
Âşık olan canlar bugün gelirler,
Sultan Nevruz günü birlik olurlar.
Hallak-ı cihandan ziya alırlar,
Himmeti erince Nevruz Sultan´ın.
Pir Sultan´ın eydür: Erenler cemde,
Akar çeşnim yaşı her dem bu demde.
Muhabbet ateşi yanar sinemde,
Himmeti erince Nevruz Sultan´ın.
Pir Sultan Abdal